Op dizze pagina fine jo de rûte fan Licht op Drachten en in koarte beskriuwing fan in oantal gruttere keunstwurken en harren keunstners.
Licht op Drachten
Met als ondertitel “Licht is leven” is Licht op Drachten dit jaar geïnspireerd op Albert Einsteins observatie “We zijn allemaal leven dat probeert te leven te midden van ander leven dat probeert te leven”, en viert daarmee de onderlinge verbondenheid van alle dingen.
Mensen, dieren, planten en kleine organismen proberen allemaal te overleven en te gedijen. Daarbij is alles met alles verbonden en alles bestaat naast elkaar. Dit gegeven was uitgangspunt bij het zoeken naar nieuwe samenwerkingen met kunstenaars en het verzamelen van alle teksten, beelden en kunstwerken.
De projecties van de artistieke leiding van het festival Karina Kroft en Remko Smids vormen de rode draad en maken samen met alle kunstwerken de route tot een adembenemend, bont, verrassend en tot de verbeelding sprekend geheel.
Kroft&Smids is een Leeuwarder kunstenaarsduo dat vóór de coronapandemie de dagen in het theater doorbracht. Karina Kroft als regisseur, in theaterzalen maar vooral ook op locatie werkzaam, Remko Smids als maker van audiovisuele scenografie, altijd op zoek naar nieuwe manieren om bestaande (video-) technieken creatief toe te passen. Tijdens de eerste corona-lockdown in het voorjaar van 2020 stond van de ene op de andere dag stond alles stil. Na twee weken lockdown wilden Karina Kroft en Remko Smids iets doen. Ze projecteerden de metershoge tekst "Only in darkness can you see the stars” op een flatgebouw in Leeuwarden. Het eerste gebaar van een serie van zeventig opeenvolgende avonden met hoopgevende projecties op verschillende locaties in en om Leeuwarden. Ze wilden mensen aanmoedigen en troosten door ze te geven wat ze zelf net zo hard nodig hadden. Een nieuwe liefde was geboren: lichtprojecties in de openbare ruimte om mensen te bemoedigen, te verrassen en te raken.
Kroft&Smids heeft inmiddels een verscheidenheid aan projecten gerealiseerd, zo werkten zij o.a. mee aan Arcadia en Bosklab, projecteerden ze citaten tijdens het Groningse Jonge Harten Festival, realiseerden ze de Nobel Light Walk voor Nobel Week Lights in Stockholm, maken zij in Leeuwarden jaarlijks Decemberlicht waarmee ze licht brengen in de donkere dagen rondom kerst en oud en nieuw en reizen ze van januari t/m maart rond door de provincie Friesland met drie unieke lichtkunstroutes. Aankomend jaar doen zij Heerenveen, Hindeloopen en Franeker aan.
Het werk van Kroft&Smids heeft een brede doelgroep met haar open, transparante, hartelijke projecten, waarbinnen ruimte is voor een onverwacht moment van verstilling en introspectie.
Start bij Museum Drachten en follow the white rabbit!
Amanda Parer (Australië)
Enkele zeer grote witte konijnen, verlicht in helder wit licht, zijn de planeet binnengedrongen. De Intrude-konijnen zijn enorm, maar toch scharrelen ze ontspannen rond in hun nieuwe onderkomen. Konijnen zijn in het Australië van kunstenaar Amanda Parer een onwelkome diersoort, ze werden voor het eerst geïntroduceerd door blanke kolonisten in 1788 en hebben een grote verstoring veroorzaakt in de ecosysteem van het land, ze laten een spoor van verwoesting achter zich en laten zich niet uitroeien. Maar het konijn heeft ook een andere kant. Ze vertegenwoordigen de sprookjesachtige dieren uit onze kindertijd, van pluizige onschuld, dartelend door idyllische velden. Intrude roept bewust dit schattige humoristische beeld op om je het kunstwerk in te lokken, om vervolgens de serieuzere milieuboodschappen in het werk te onthullen. De konijnen zijn enorm, de grootte verwijst naar “de olifant in de kamer”, het probleem, net als ons wanbeheer van het milieu, groot, maar een die we te gemakkelijk negeren.
"Je kunt zeggen dat het konijn mijn muze is. Mijn kunstwerk, Intrude, is zoals elk goed sprookje, het werkt zowel vanuit het licht als vanuit het donker. In Australië vertegenwoordigt het konijn tegelijkertijd een schattig, knuffelbaar personage uit onze kindertijd en is het een dier dat erom bekend staat grote schade toe te brengen aan de kwetsbare ecosystemen van het eilandcontinent. Het was leuk om deze motieven te gebruiken om onze relatie met de natuurlijke wereld te verkennen.” - Amanda Parer
Amanda Parer is een Australische kunstenares die haar kunstcarrière begon als schilder en beeldhouwer in Sydney, maar nu in Tasmanië woont. Parer richt zich op het maken van grootschalige verlichte kunstinstallaties en exposeert over de hele wereld. De thema's in het werk van Parer zijn geïnspireerd op een reis naar de Galapagoseilanden met haar tante Liz Parer-Cook en oom David Parer, natuurhistorische filmmakers, in het midden van de jaren 1990. Daar zag ze dieren die niet gewend waren aan mensen en ze daarom ook niet zagen als een bedreiging. Deze ervaring van dichtbij met de unieke fauna had een grote impact op Parer en zette de toon voor haar kunstthema's vanaf dat moment. Amanda Parer begon in 2014 met het maken van kunstinstallaties en heeft tot nu toe in bijna 300 steden over de hele wereld geëxposeerd, waar miljoenen mensen genoten van haar werk en waar ze de aandacht van het publiek en de media blijft trekken.
Kroft&Smids (Leeuwarden)
Deze vijf meter hoge LED-boom presenteert een visuele paradox: een digitale imitatie van de natuur die de organische beweging van een boom zachtjes deinend in de wind laat zien. Alleen al de constructie van een boom van lichtgevende LEDs verandert subtiel onze perceptie van “leven”.
De keuze van een boom als onderwerp - een krachtig symbool van groei, levensduur en onderlinge verbondenheid - is veelzeggend. Door dit symbool in gloeiende pixels weer te geven, vervaagt de maker de grenzen tussen cultuur en natuur, tussen het kunstmatige en het natuurlijke. De afgebeelde “natuur” wordt gefilterd door een technologische lens, gekleurd door menselijk vernuft. We zien de natuur, maar niet zoals ze is, maar zoals ze wordt “geïnterpreteerd”, opnieuw verbeeld, een tot nadenken stemmend huwelijk tussen technologische vooruitgang en de blijvende kracht van natuurbeelden.
Jonge makers
Dit jaar heeft Licht op Drachten een plek speciaal ingericht voor jonge makers. Iedere maker heeft een container tot zijn beschikking om daar zijn of haar werk in te laten zien. We hebben Maya Semaan en Ruth Siepel gevraagd hun afstudeerwerk tentoon te stellen van respectievelijk Kunstacademie Minerva en Mediavormgever Art en Design van Firda (toen nog Friese poort).
Daarnaast hebben wij 5 studenten van Mediavormgever Art en Design van Firda in Drachten gevraagd hun fantasie los te laten op de zin: “We zijn allemaal leven dat probeert te leven tussen ander leven dat probeert te leven” en speciaal iets te maken voor Licht op Drachten. Onder het carillon is het resultaat te zien.
Klik op de naam van het kunstwerk en de kunstenaar voor meer informatie
Bram Wilbrink
Lichtkunstenaar Bram Wilbrink (1981) zoekt graag de grenzen van de techniek op, en het feit dat er ruimte is om met moderne technologie de aandacht te vestigen op historische gebouwen of objecten is een droom voor hem.
Onlangs verlichtte Bram Wilbrink de Gasunie in Groningen met LED's, gecombineerd met laserprojectie, dit met waterstof als energiebron. Tijdens het Lichtfestival in Drachten gaat hij iets heel anders doen met lasers boven de Drachtster Feart, water is al magisch, om het nog mooier te maken is een mooie uitdaging.
Alie Popkema
We zijn allemaal leven dat probeert te leven te midden van ander leven dat probeert te leven.
Spelend met het thema, de locatie en de ingebrachte lampionnen ga ik op zoek naar vorm, verbinding, en licht. Wat een fijne uitdaging!
Als inspiratie heb ik de leerkrachten/leerlingen gevraagd om in te zoomen op het leven wat je niet met je blote oog ziet. Micro-organismen.
Micro organismen bestaan in de meest uiteenlopende vormen en soorten..
Wat het wordt? Daar zoom ik nog even op in..
Kom jij kijken?
Kroft&Smids (Leeuwarden)
De zes meter hoge digitale obelisk, staat hier niet als monument voor de overwinning van een farao of legerleider, maar voor de stille triomf van een minuscuul plantje.
Obelisk toont uitvergroot een time-lapse van de reis van een plantje van ontkieming tot het bereiken van het licht. Het maakt een proces zichtbaar dat normaal gesproken onwaarneembaar is voor het blote oog, waardoor de strijd om te overleven voelbaar wordt. De onophoudelijke groei van de plant naar het licht dient als een krachtige metafoor voor de universele drang naar leven, een eigenschap die alle levende organismen gemeen hebben, van het kleinste zaadje tot de grootste boom. Het laat de veerkracht en schoonheid van het leven zelf zien; een constant, alledaags wonder dat vaak voor vanzelfsprekend wordt aangenomen. Daarmee overstijgt het zijn technologische vorm en wordt het een monument voor het buitengewone in het gewone.
Yke Reeder en Tialda Hoogeveen
Yke Reeder (1973) houdt van buitenleven en de zee, ze zeilde de halve wereld over en is illustrator, docent en onderzoeker. Haar liefde voor de natuur en verbeeldingskracht vind je terug in haar werk. Haar werk is in 2017 en in 2021 geselecteerd voor de Biënnale van Bratislava.
Tialda Hoogeveen (1974) heeft haar werk gemaakt van haar liefde voor verhalen en buiten zijn. Dieren en natuur zijn dan ook nooit ver weg in haar verhalen, gedichten en non-fictie boeken. Ze schrijft voor kinderen en volwassenen, in het Fries en in het Nederlands. Haar boek Abe en de Aardichman staat op de IBBY Honourlist 2024 en the White Ravens 2023.
Kris Kobes en Lotte van Dijck
Twee figuren hebben elk hun eigen plek, maar dromen van een ander leven. Als je goed oplet tijdens de route, dan zul je zien of die dromen zijn uitgekomen. De makers hebben zich laten inspireren door de kleurige vormen van De Stijl en de speelse chaos van de Merzbau van Kurt Schwitters. Wie het project ‘De Verderkijker’ van Lotte kent, zal in dit werk de manier herkennen waarop ze een alledaags voorwerp plots het decor laat zijn van een ontroerend tafereel.
Animator Kris Kobes (1984) en maker Lotte van Dijck (1979) werkten voor het eerst samen aan een TV-serie met korte animaties, getiteld ‘1 Minuutje Natuur’, in samenwerking met Radiomakers Desmet. Dit smaakte naar meer en vervolgens maakten ze samen met filmmaker Bart Voorbergen de serie ‘Tussen je oren’ in opdracht van het Concertgebouworkest. Beide series zijn nog altijd te zien via de site van de NPO. Lotte is een maker in de brede zin van het woord, ze voelt zich het meeste thuis daar waar kunstdisciplines elkaar ontmoeten. Ze schrijft, tekent, musiceert, maakt voorstellingen en regisseert. Kris is een avontuurlijke animator die graag werkt met verschillende disciplines en experimenteert met onconventionele technieken. Deze mix van lichtkunst, animatie en streetart is beiden dus op het lijf geschreven. Met plezier toveren ze het alledaagse om tot iets wat verwondert.
Vendel & de Wolf
Het park is gehuld in de oranje schittering van “Fluxit”, dat de illusie van een groot vuur creëert. Het vuur is een universeel symbool dat in diverse culturen wordt gebruikt om feesten te vieren of kwade geesten te verdrijven. Opgebouwd uit 100 LED-buizen en 120 met aluminium beplakte bamboestokken, die tot een diepte van 15 centimeter in de aarde zijn verankerd, symboliseert dit kunstwerk een nieuw begin. Je ziet meteen dat “Fluxit” vuur voorstelt, maar als je beter kijkt vraag je je misschien af waarom dat zo is. Uiteindelijk is het gewoon een stel chaotische stokken in de grond met wat bewegende oranje lichten. De magie van het zien van vuur gebeurt in je hoofd.
Kunstenaars Paul Vendel (1964) en Sandra de Wolf (1966) ontmoetten elkaar tijdens hun studie aan de Gerrit Rietveld Academie en werken sindsdien samen. Hun werk bevindt zich vaak in (semi)openbare ruimte en wordt meestal speciaal voor die locatie gemaakt. De kunstenaars maken bij graag gebruik van herkenbare en bestaande objecten of materialen. Ook recyclen ze materiaal. Voor Vendel en de Wolf hoeft hun werk niet direct herkenbaar te zijn als kunst, ze streven ernaar een breed publiek aan te spreken.
Daniela & Pascal Kulcsár
“Flashlines” is een interactieve gevelprojectie die het Drachter Lyceum transformeert in een steeds veranderende lichtsculptuur. Flashlines is kleurrijk, feestelijk en verbindend. Het is een bijzondere ervaring, vooral voor bezoekers die zelf het ontwerp van de gevel in handen nemen, omdat iedereen actief kan deelnemen aan de animatie via een QR-code. Geïnspireerd door de bestaande architectuur wordt een mapping gecreëerd die reageert op de structuur van het gebouw en deze herhaaldelijk visueel oplost en weer samenvoegt. Het resultaat is een constant veranderende lichtinstallatie.
Het kunstenaarsechtpaar Daniela en Pascal Kulcsár uit Glashütten in de Taunus studeerde mediavormgeving aan de Hogeschool Mainz en ensceneert sinds 2008 plaatsen met licht, hetzij op gevels, in de natuur of sculpturaal. Licht is verbindend, fascinerend en fundamenteel positief. Het kunstenaarsduo Kulcsár maakt gebruik van deze kwaliteit en maakt hun werk bovendien interactief om zo een gevoel van zelfvertrouwen en enthousiasme aan te spreken bij het publiek. Dit motiverende gevoel is de basis voor sociaal engagement, waar ze ruimte aan willen geven. Ze werken sinds 2010 als freelance kunstenaars en hebben hun lichtkunst uitgevoerd op festivals in heel Europa. In 2021 was hun project “Flashlines” het officiële kunstproject van deelstaat Hessen ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de grondwet van Hessen.
Kroft&Smids (Leeuwarden)
“Het mag”, een lichtkunstinstallatie die gebruik maakt van negen tekstkarren, ondermijnt op slimme wijze de typische functie van deze karren. In plaats van het geven van voorschriften in de doorgaans stressvolle context van het verkeer roepen de schermen hier op tot dagdromen en ontspanning, een contra-intuïtieve ingreep.
“Het mag” transformeert deze hulpmiddelen van verkeersmanagement tot onverwachte uitnodigingen tot introspectie en een tijdelijke ontsnapping aan de realiteit, een vluchtig moment van toestemming om de verbinding te verbreken. De eenvoud van de boodschap, “het mag”, is de kracht ervan.
Kroft&Smids (Leeuwarden)
Twaalf lichtgevende bloemen, herrezen uit autoafval. Dit is niet zomaar recycling; het is een metamorfose. Achterlichten van auto's, symbolen van gereguleerde beweging, worden gloeiende flora, een levendig tegenwicht voor de gecontroleerde chaos van de weg. Bloom imiteert de generatieve kracht van de natuur, niet door nabootsing, maar door een radicale herinterpretatie van afval. Het vertrouwde wordt vreemd, het functionele wordt mooi. Dit is een bewijs van het onverwachte potentieel dat inherent is aan afgedankte materialen, een stille rebellie tegen het eindeloze traject van consumptie en weggooien. Afval niet als eindpunt, maar als potentieel begin.
Wolst mear ynformaasje of hast in spesifike fraach? Lit dan in berejocht efter fia ús kontaktformulier. Wy dogge der alles oan om sa gau as mooglik te reagearjen.
Licht op Drachten wurdt organisearre yn gearwurking mei gemeente Smellingerlân, winkelmanneferiening Ha&Ie, ûndernimmersferiening Drachten en platfoarm Gastfrij Smallingerland.
De Fryske oersetting is mooglik makke troch
